Şehitlik nedir? Kimler şehit olabilir? Günümüzde şehitlikle ilgili farklı yorum ve anlayışlar vardır. Bu kavramı dinin tek kaynağı olan Kur’an ışığında ele almaya çalışacağız:
Şehit Kelime Anlamı: Şehit; شهيد Şahit; شَهِيد tanık; شُهَدَاء bir şeyin aslını ortaya koymada kendisine başvurulan şeydir. Çoğulu ise şüheda/ شُهَدَاء Bu kelime Allah’ın isim sıfatlarından olan şehit olarak da birçok yerde geçmektedir.
Beşerin malı ve canıyla Allah'ın varlığını ve birliğini ispat için çalışıp didinen ve onun dinini yüceltmek için savaşan kimselerin, sabır ve gayretlerini kanlarıyla mühürlemiş olmaları nedeniyle Allah'ın verdiği bir lütuf/kademe/unvandır. İslamiyet’te Cenab-ı Hak için yapılan ve yapılmayan hiçbir iş, güç, amel karşılıksız kalmayacaktır. Fakat tüm varlığını Allah yolunda tüketen kimselere de Yüce Allah, katından bir şehitlik unvanını aşağıdaki ayetlerle layık görmüştür layık görmüştür. Şehitler tanıktır... Şehit kelimesininÇok anlamları vardır, günahların bağışlanmasına vesile olan çok faziletli bir ameldir. Kendilerinden sonra Kıyamete kadar olan zamana tanıktırlar. İşte ölmeden ölenlerin en hayırlısı onlardır. Ölmeden ölü oldukları için diri kaldılar ama bizim algılayamadığım farkında olamadığımız bir yerde…
Allah yolunda öldürülenler için "ölüler" demeyin. Tam aksine, onlar dirilerdir ama siz farkında olmazsınız./Bakara154
Eğer Allah yolunda öldürülür ya da ölürseniz, şunu bilin ki, Allah'ın mağfireti ve rahmeti onların topladıkları bütün şeylerden daha hayırlıdır./Ali İmran157
Her toplum, vatanı milleti, inancı ve çıkarları için her şeyi yapmayı göze alır ve bunlar için savaşır, ölür veya öldürür. Burada Müslüman’ı farklı kılan olay, bunların tümünü Allah için ve Allah'ın istediği gibi yapmış olmasıdır. Şehit Allah’ın huzurunda diri olarak hazır bulunup rızıklanacağı ve cennete gireceğine şahadet; شَهَادَة olunduğu için bu adı almıştır. Kur’an’da bu kavramı Allah şu ayette bildirmiştir;
Allah yolunda öldürülmüş olanları ölüler sanma sakın. Hayır! Onlar diridirler. Rablerinin katında rızıklandırılıyorlar./Ali İmran169
Allah'ın, lütfundan kendilerine verdiğiyle sevinçlidirler. Ve arkada kalıp kendilerine katılmamış olanlara şunu müjdeliyorlar: Onlar için korku yoktur; tasalanmayacaklardır onlar. /Ali İmran170
Hakikat uğruna dünyadaki tüm sevdiklerini geride bırakıp ölümle koşan/kucaklaşan Müslümanların kavuştukları/kazandıkları nimet ve sevincin büyüklüğü yanında, kendilerini akıbetin güzelliği de onları sevindirmektedir. Bu şehitlik ifade aynı zamanda hayatta olanlar için de bir teşviktir.
İğreti hayatı âhiret hayatı karşılığında satanlar, Allah yolunda çarpışsınlar. Allah yolunda çarpışıp da öldürülen yahut galip gelene biz, yakında, büyük bir ödül vereceğiz./Nisa74
O müminler ki, kendilerine yara isabet ettikten sonra bile Allah'ın ve resulün çağrısına cevap verdiler. Onlar içinden, güzel işler yapıp takvaya sarılanlara büyük bir ödül vardır./Ali İmran172
Bu ayetlerden şu görülüyor: Şehit; شهيد diye nitelenen insanlar, Hür iradeleriyle Allah yolunda ölmeyi yaşamaya tercih eden kimselerdir. Zaten Allah yüzümüzü ona doğru dönüp çarpışmamızı birçok ayeti ile istemiş ve nispeten derecelendirmiş/rızıklandırmıştır. Bu nedenle bu yoldaki mümin Allah'ın dininin ve isminin yücelmesi için dünya hayatına karşılık ahiret’i satın alanlardır. Bundan başka bir sebeple ölen müminler de elbette Allah için ne yaptıysa karşılığını kusursuz ve eksiksiz alacaktır. Allah kimsenin hakkını ketmedici değildir. Burada Allah yolunda savaşanlardan bahsedilmektedir. Bu savaşa katılmayanlar ne sebeple ölürse ölsün ölüm sebebi, İslam’ın şehitliği için yeterli değildir. İnsanın ne için ve kimin yolunda savaştığı önemlidir. İşin can alıcı noktası da burasıdır. Mesela Kuran da din kavramı hem hak hem de batıl din için kullanılan bir kavramdır. [1]Hem ilahi [2]hem de beşeri dinler için kullanılmaktadır. Din demek sadece İslam dini anlamına gelmemektedir. Bu nedenle din teriminin önüne onu niteleyici bir kelime getirmek zorundayız. Ataların, babaların dini gibi.Din objektif anlam taşıdığı için" İslam, özel, din ise geneldir. Yine Kur’an’da kullanılan Hizb; هيزب kelimesi de aynıdır. Hizb, grup, parti, taraf anlamında kullanılan bir kavramdır. Başına onu niteleyen bir kelime gelmeden kimin tarafı, partisi, grubu olduğu belli değildir. Allah Kur'an'da hem Hizbullah, hem de Hizbuşeytan; هيزبو سييتان olarak Hizb kelimesini kullanmaktadır. Allah'ın hizbi, Şeytan’ın hizbi şeklinde. Hizbin kimi ifade ettiği kendini niteleyen kelime ile marjinal şekilde belirlenmektedir. Kaf il Nun gibi. Evrende her şeyin çift yaratıldığının birinin olumlu diğerinin ise negatif olduğunu ve örneklerini tek tek saymamız mümkün değil.
Her şeyden iki çift yarattık ki düşünüp anlayabilesiniz./Zariyat49
Bu anlamda şehitlik kavramına da bu şekilde yaklaşılırsak, Neyin ispatı için canını vermiş ise onun şehidi olması gayet doğaldır. Onun için şehidin önüne getirilen kelime ona anlam-marjinal anlam kazandırmaktadır (devrim şehidi, demokrasi şehidi... V.b.gibi)Bu nedenle Allah, "Allah yolunda öldürülenlere ölü demeyin. Allah yolunda ölür veya öldürülürseniz" şartını koyuyor. Bu ifadeleri dikkate aldığımızda diğer yollarda ölen ve öldürülenler bu müjdenin dışındadır. İnsanlarda yol da çok, yönde. Kim ne yola ve yöne gidiyorsa o yolun ve yönün şehididir. İslam’ın şehidi olmak gibi bir iddia ancak Müslümanlara sevimlidir; diğerleri bunu kendileri için davaya ihanet sayarlar. Hal böyle olunca dileyen dilediğinin şehidi, gazisi ve ‘Niyazi’si olmada hürdür. Şehitlik, sadece Müslümanlar hakkında kullanılan bir terimdir. Gayrimüslimler için bu tabir kullanılmaz. Onlar da kendilerine böyle manevi değerler verebilirler. Biz kendi inancımıza bakarız. Şehitlik ile ilgili Bknz:(Nisa 69,72,74,75,76,84,89,95,100-enfal60,enfal74-tevbe19,41,111-h ac58-muhammed4-ali İmran 140,157,169-Hadid19……..)Allah hepimize şanlı şerefli şehitli ölmeyi nasip etsin inş.
